24
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια | 12/2016 - 02/2017
Καινοτομώντας Ψηφιακά
"Εντόπισε - Δήλωσε - Σώσε" θα μπορούσε
επιγραμματικά να είναι το τρίπτυχο πάνω στο
οποίο στηρίχθηκε η ιδέα για τη δημιουργία
του "Archive Alert", μιας διαδικτυακής πλατ-
φόρμας όπου μεμονωμένα άτομα, φορείς και
συλλογικότητες μπορούν να δηλώνουν αρχεία
και κάθε άλλο υλικό, το οποίο αναδεικνύει την
πολιτιστική κληρονομιά (οπτικοακουστικό υλι-
κό, χάρτες, φωτογραφίες, έντυπα εφημερίδες,
αφίσες κ.ά.) που κατέχουν ή εντόπισαν ή αντι-
λήφθηκαν και θεωρούν ότι κινδυνεύει, λόγω
άγνοιας, αμέλειας ή έλλειψης εξειδικευμένης
γνώσης. Η πλατφόρμα επιτρέπει την καταγρα-
φή των αρχείων και στη συνέχεια, ανάλογα με
το υλικό που δηλώνεται, ενημερώνει με αυτό-
ματο τρόπο όλους τους φορείς τους οποίους
μπορεί να τους αφορά.
Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά έρχο-
νται στη δημοσιότητα υποθέσεις παραμέλη-
σης και καταστροφής αρχειακών συνόλων
(π.χ. δημοτικών και κοινοτικών αρχείων, αρχεί-
ων επιχειρήσεων κ.ά.) ή καπηλείας και εμπορί-
ας αρχειακών συλλογών, ακόμα και δημόσιων
αρχείων. Όλο αυτό το υλικό που έρχεται από
το παρελθόν, ανεξαρτήτως όγκου, χρονολο-
γίας, περιεχομένου και υποστρώματος είναι
σημαντικό να διασωθεί.
Στην κατεύθυνση αυτή το "Archive Alert" έρχε-
ται να βοηθήσει ως εργαλείο διαμεσολάβησης
με νόμιμο τρόπο για την ενημέρωση των αρ-
μόδιων φορέων και ανάπτυξης συνεργασιών
για τη διάσωση των ιστορικών αρχείων.
Πέρα από το γεγονός ότι η πλατφόρμα επιτρέ-
πει την καταγραφή και στη συνέχεια, την ενη-
μέρωση φορέων με αυτόματο τρόπο, υπάρχει
η δυνατότητα σε όσους/όσες εγγραφούν στην
πλατφόρμα και κατέχουν αρχειακό υλικό και
ιστορικά τεκμήρια είτε απλώς να τα δηλώσουν
προς ενημέρωση των αρχειακών φορέων, είτε
να προσκαλέσουν ειδικό προσωπικό για την
καταγραφή, ταξινόμηση, διάσωση και αξιο-
ποίησή του.
Είναι αναγκαίο να επισημανθεί, πως η χρήση
της πλατφόρμας είναι δωρεάν, τόσο για τους
χρήστες-πληροφορητές όσο και για τους
αρχειακούς φορείς, ενώ απαγορεύεται κάθε
είδους αγοραπωλησία αρχειακού και πολιτι-
στικού υλικού.
Archive Alert:
Μια διαδικτυακή πλατφόρμα διάσωσης
ιστορικών αρχείων
Το ToposText, ένα εργαλείο που συνδυ-
άζει τις ψηφιακές εκδόσεις κειμένων της
ελληνικής και λατινικής γραμματείας,
με έναν διαδραστικό χάρτη στον οποίο
εμφανίζονται με μεγάλη γεωγραφική
ακρίβεια τα μέρη που αναφέρονται στα
αρχαία κείμενα, αναπτύχθηκε πρόσφατα
από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη,
σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο - ιστο-
ρικό Brady Kiesling, σε μια προσπάθεια να
καταστήσει τον Ελληνικό Πολιτισμό προ-
σιτό στο ευρύ κοινό.
Η ψηφιακή εφαρμογή ToposText έλαβε,
μάλιστα, την 1η θέση στην κατηγορία της
καλύτερης ψηφιακής εφαρμογής για το ευρύ
κοινό (Best Use of Digital Humanities for Public
Engagement) στα διεθνή βραβεία "Digital
Humanities Awards 2016".
Τα βραβεία αφορούν ψηφιακά μέσα που δημι-
ουργούνται στο πεδίο των ανθρωπιστικών επι-
στημών και οι διακρίσεις απονέμονται αποκλει-
στικά μέσω ανοιχτής ψηφοφορίας του κοινού,
με συνυποψήφιες εφαρμογές από πολλές χώ-
ρες του κόσμου. Τα κείμενα είναι στην αγγλική
γλώσσα, πολλά με συνδέσμους προς το πρωτό-
τυπο αρχαίο ελληνικό, ενώ στον χάρτη βρίσκο-
νται πάνω από 5.650 γεωγραφικές τοποθεσίες
του αρχαίου κόσμου.
Το ToposText καθιστά τα κείμενα της Αρχαίας
Ελληνικής Γραμματείας πιο προσιτά στους με-
λετητές, στους φοιτητές και στους σύγχρονους
περιηγητές, που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν
σαφή γνώση του γεωγραφικού χώρου στον
οποίο έζησαν οι Αρχαίοι Έλληνες.
Επιλέγοντας κάποιον γεωγραφικό τόπο, ο χρή-
στης οδηγείται να διαβάσει τις αρχαίες πηγές
όπου οι τόποι αυτοί αναφέρονται. Αντίστροφα,
ο αναγνώστης οποιουδήποτε αρχαίου κειμένου,
καθώς διαβάζει κάποιο από τα κείμενα που πε-
ριλαμβάνονται στο ToposText, βλέπει δίπλα στο
κείμενο, σε χάρτη google, κάθε γεωγραφικό τόπο
στον οποίο αναφέρεται ο εκάστοτε συγγραφέας.
Ο ιστότοπος ToposText περιλαμβάνει:
• "Φορητή" βιβλιοθήκη της αρχαίας γραμματείας
με περισσότερες από 530 πηγές για την ελληνι-
κή ιστορία, μυθολογία και γεωγραφία σε αγγλική
μετάφραση.
• Βάση δεδομένων με περισσότερες από 5.650
αρχαίες τοποθεσίες, σύγχρονα μουσεία και αρ-
χαιολογικούς χώρους, η οποία καλύπτει το σύ-
νολο του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
• Ευρετήριο χιλιάδων κύριων ονομάτων
• Διαδραστικό χάρτη και ευρετήριο που συνδέ-
ει κάθε τοποθεσία με την αρχαία πηγή, η οποία
αναφέρεται σε αυτήν.
• Ακριβείς συντεταγμένες που επιτρέπουν
στον χρήστη να "πλησιάσει" αρκετά στο
χάρτη ώστε να δει τα αρχαία ερείπια.
H εφαρμογή, η οποία παρουσιάστηκε επί-
σημα στο κοινό στις 7 Δεκεμβρίου 2016
στη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατε-
ρίνης Λασκαρίδη, είναι διαθέσιμη χωρίς
χρέωση για συσκευές Android και Apple.
H εφαρμογή ToposText λειτουργεί ακόμη
και off-line, καθώς τα κείμενα και ένας βα-
σικός χάρτης μπορούν να αποθηκευτούν
σε προσωπικές συσκευές. Eπίσης στο
ToposText είναι διαθέσιμοι σύνδεσμοι για
τους πρώιμους περιηγητικούς χάρτες, κα-
θώς και για εικονογραφικό υλικό από τον ιστό-
τοπο Travelogues του Ιδρύματος Αικατερίνης
Λασκαρίδη.
Η βάση δεδομένων ToposText των κειμένων και
των θέσεων σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε
από τον Brady Kiesling, ανώτερο συνεργάτη και
μέλος της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπου-
δών και ως εφαρμογή υλοποιείται από την εται-
ρεία λογισμικού Pavla Α.Ε με έδρα την Αθήνα,
με την υποστήριξη του Ιδρύματος Αικατερίνης
Λασκαρίδη.
ToposText:
Aνακαλύψτε την Αρχαία Ελλάδα "ταξιδεύοντας"
στον γεωγραφικό χώρο
Ο ιστότοπος ToposText
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη
info
