12/2016 - 02/2017 |
καινοτομια
ερευνα & τεχνολογια
21
Συνέντευξη
η φαρμακοβιομηχανία επενδύει περίπου 1 δισ.
δολάρια και απαιτούνται 12 έως 15 χρόνια για
να φτάσει αυτό το φάρμακο από τις προκλινικές
μελέτες στην αγορά. Όμως, τα κέρδη μπορεί να
είναι και 20 δισ. δολάρια το χρόνο!
Επομένως, θα ήταν ιδανική μία σύμπραξη των
ερευνητικών ακαδημαϊκών ινστιτούτων με τη
φαρμακοβιομηχανία για να αντιμετωπιστεί αυτό
το τεράστιο κόστος και να επιτευχθούν μέγιστα
οφέλη για την κοινωνία. Θα πρέπει η Πολιτεία
να μεριμνήσει για τη δημιουργία κατάλληλου
θεσμικού πλαισίου, για τη στελέχωση δημόσιων
δομών υγείας, για τη διεξαγωγή τέτοιων κλι-
νικών δοκιμών, για τη διαρκή εναρμόνιση της
ελληνικής με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και για
επανεξέταση του πλαισίου φορο-ελαφρύνσεων
για δαπάνες Ε&Α και καινοτομίας.
Μια σημαντική διάκριση με την οποία τι-
μηθήκατε πριν λίγους μήνες ήταν το ευρω-
παϊκό βραβείο "PRACE Ada Lovelace" που
αφορά έρευνα με χρήση υπερυπολογιστών.
Το βραβείο εκτός από την ηθική ανταμοιβή,
τι σας έχει προσφέρει;
Η βράβευση αυτή είναι μεγάλη τιμή για μένα και
τη χώρα, γιατί αναγνωρίζεται η ελληνική προ-
σπάθεια και το ελληνικό ερευνητικό έργο. Είναι
η πρώτη φορά που απονέμεται αυτό το βραβείο,
το οποίο επιβραβεύει γυναίκες ερευνήτριες που
επιτελούν την έρευνά τους σε υπερυπολογιστές.
Επιπλέον, η βράβευση αυτή είχε μεγάλη απήχη-
ση στην Ελλάδα και αποτέλεσε το αντικείμενο
πολυάριθμων άρθρων και συνεντεύξεων που
παρουσιάστηκαν στον έντυπο & ηλεκτρονικό
τύπο και στην τηλεόραση.
Το βραβείο βοήθησε να αυξηθεί η προβολή
της επιστημονικής έρευνας στο ευρύ κοινό, να
συνειδητοποιήσουν οι πολίτες πόσο σημαντικό
ρόλο παίζει για την αναπτυξη προϊόντων που
χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Ελ-
πίζω ότι μέσω αυτού του βραβείου μπορεί να
είμαι ένα πρότυπο για τους νέους ανθρώπους
που θέλουν να ακολουθήσουν τον επιστημονικό
κλάδο και να εμπνεύσω κι άλλες Ελληνίδες ερευ-
νήτριες σ' αυτό τον τομέα. Τέλος, νομίζω πως το
βραβείο βοήθησε να καταλάβει ο Έλληνας φο-
ρολογούμενος ότι τα χρήματα που επενδύονται
στην έρευνα δεν πάνε χαμένα, αλλά μπορούν
να δημιουργήσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες,
που ωφελούν πραγματικά την ευρύτερη κοινό-
τητα, βελτιώνουν το επίπεδο της ζωής μας και
μπορούν να βοηθήσουν να σωθούν ζωές, όπως
με την αναπτυξη νέων θεραπειών.
Από πού αντλείτε πόρους για να συνεχιστεί
η έρευνά σας; Υπάρχει κρατική ή /και ιδιωτι-
κή χρηματοδότηση;
Το Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακα-
δημίας Αθηνών, όπως και άλλα ερευνητικά
κέντρα, είναι σχεδόν αυτοχρηματοδοτούμενα,
μέσω ευρωπαϊκών και παγκόσμιων επιχορηγή-
σεων/προγραμμάτων -όπου και είμαστε πολύ
ανταγωνιστικοί- ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων
και εσόδων από παροχή προηγμένων ιατρικών
υπηρεσιών. Τα έσοδα αυτά, όμως, δεν επαρκούν
να καλύψουν τις ετήσιες ανάγκες σε μισθούς,
υποδομές και αναλώσιμα. Δυστυχώς, η χρημα-
τοδότηση από την Πολιτεία είναι πενιχρή, ενώ
δεν υπάρχει σταθερή ροή πόρων, με αποτέλε-
σμα πολλές φορές να μην υπάρχει συνέχεια στο
ερευνητικό έργο, το οποίο διακόπτεται. Επομέ-
νως, θα πρέπει η στήριξη της Πολιτείας να γίνει
και πιο ουσιαστική και πιο σταθερή.
Όπως άλλωστε προκύπτει από μελέτες, οι Έλ-
ληνες ερευνητές παράγουν άριστη έρευνα, με
υψηλή παραγωγή ερευνητικού έργου και δημο-
σιεύσεων σε διεθνές επίπεδο. Είναι, λοιπόν, επι-
τακτική ανάγκη η Πολιτεία να χρηματοδοτήσει
τους άριστους ερευνητές, έπειται από αξιολόγη-
ση, αλλά τους νέους ερευνητές, Όπως επίσης και
εκείνους που βρίσκονται στο εξωτερικό, έχουν
πραγματοποιήσει άριστη έρευνα και θέλουν να
επιστρέψουν στην Ελλάδα, φέρνοντας νέα τε-
χνογνωσία από το εξωτερικό.
Μια πρωτοβουλία στην οποία συμμετέχετε
είναι η startup Ingredio, η οποία αναπτύσ-
σει μία εφαρμογή που ενημερώνει τον κα-
ταναλωτή-χρήστη για την επικινδυνότητα
των συστατικών σε καλλυντικά και τρό-
φιμα. Πώς λειτουργεί η εφαρμογή και σε
ποιους απευθύνεται;
Οι καταναλωτές είναι πολύ ανήσυχοι τελευταία,
γιατί δεν γνωρίζουν τι περιέχουν τα προϊόντα
που καταναλώνουν, όσον αφορά τα χημικά συ-
στατικά και αν αυτά συσχετίζονται με αλλεργί-
ες, ερεθισμούς, τοξικότητα, ακόμη και καρκίνο.
Αυτό οφείλεται, κυρίως, στην πολύπλοκη χημική
ονομασία που έχουν τα χημικά συστατικά, δηλα-
δή όταν προσπαθήσουμε να διαβάσουμε την τα-
μπέλα των συστατικών ενός προϊόντος. Επίσης,
πολλά ονόματα συντηρητικών είναι κωδικοποι-
ημένα, π.χ. αναφέρονται ως Ε305, που επίσης ο
καταναλωτής δεν γνωρίζει τι σημαίνει αυτή η
κωδικοποίηση. Άρα, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει
κάποιος εύκολος τρόπος να γνωρίζουμε τι συ-
στατικά περιέχονται σε καλλυντικά και τρόφιμα
που χρησιμοποιούμε και επίσης να γνωρίζουμε
και τον βαθμό επικινδυνότητας που αυτά έχουν.
Με μία ομάδα φίλων δημιουργήσαμε μία εφαρ-
μογή σε κινητό, η οποία, με έναν πολύ εύκολο
τρόπο μπορεί να δίνει αυτήν την πληροφορία
στον καταναλωτή. Συγκεκριμένα, ο κατανα-
λωτής μπορεί να φωτογραφίσει τα συστατικά
ενός καλλυντικού ή ενός τροφίμου. Η φωτογρα-
φία, στη συνέχεια, μετατρέπεται σε κείμενο, το
οποίο "ανατρέχει" τα συστατικά του προϊόντος
στη βάση δεδομένων χημικών της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής (CosIng) και του Εθνικού Ινστιτούτου
Υγείας των ΗΠΑ (PubChem), και, έτσι, δίνεται η
πληροφορία στον χρήστη για την επικινδυνότη-
τα του κάθε συστατικού με βάση την υπάρχου-
σα βιβλιογραφία και μελέτες που έχουν γίνει.
H εφαρμογή υπάρχει διαθεσιμη δωρεάν με το
ονομα "ingredio" για συσκευές Android και έχει
σκοπό να "ενδυναμώσει" τον καταναλωτή. Το
επόμενο διάστημα, μάλιστα, σκοπεύουμε να
αναζητήσουμε χρηματοδότηση και συνεργασί-
ες στο πλαίσιο ευρωπαϊκών δράσεων και προ-
γραμμάτων.
Με βάση τα στοιχεία της μελέτης "She
Figures 2015" για τις γυναίκες ερευνήτριες
στην ΕΕ, παρά την πρόοδο που υπάρχει τα
τελευταία χρόνια όσον αφορά τη θέση των
ερευνητριών, οι ανισότητες εμμένουν. Πώς
σχολιάζετε το γεγονός αυτό; Ποια είναι η
δική σας εμπειρία;
Μια πρόσφατη έρευνα στη Βρετανία αποκά-
λυψε πως το ένα τρίτο των έφηβων κοριτσιών
δεν πιστεύουν πως είναι αρκετά έξυπνες για να
ακολουθήσουν μία καρίερα στις επιστήμες ή για
να αποκτήσουν διοικητικές θέσεις. Οι γυναίκες
εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στους
τομείς STEM (Science, Technology, Engineering
and Mathematics), το οποίο ήταν ένας από τους
βασικούς λόγους για τη θεσμοθέτηση του βρα-
βείου PRACE Ada Lovelace.
Όπως η έκδοση She Figures 2015 αποκαλύπτει,
οι γυναίκες είναι πιο πιθανόν να εργάζονται με
μερική απασχόληση ή/και επισφαλείς συμφω-
νίες και επίσης δεν κατεχουν υψηλές βαθμίδες
σε κυβερνητικές, ερευνητικές ή επιχειρηματικές
θέσεις ή επιτροπές. Πιστεύω ότι πολλές γυναί-
κες δεν βρίσκονται σε σημαντικές θέσεις, γιατί
στην αρχή της καριέρας τους αποφασίζουν να
κάνουν οικογένεια και να αφοσιωσουν στα παι-
διά τους ένα πολύ σημαντικό μέρος του χρόνου
τους. Μετά την απομάκρυνση από την έρευνα
για μεγαλο χρονικό διάστημα είναι δύκολο να
επανέλθει ένας ερευνητής, γιατί η έρευνα εξε-
λίσσεται συνεχώς και, αν διακόψεις για μεγάλο
χρονικό διάστημα, είναι πιθανόν να μην μπορείς
να επιστρέψεις στους ίδιους ρυθμούς και να μην
αναγνωρίζεται η έρευνά σου.
Θα πρέπει, όμως, οι γυναίκες που διέκοψαν την
έρευνα για να κάνουν οικογένεια, να έχουν τη
δυνατότητα να επανέλθουν. Για τον σκοπό αυτό,
η Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει αυτό το
πρόβλημα με τη θεσμοθέτηση των Marie Curie
Reintegration Grants, μία μορφή χρηματοδότη-
σης για την επανένταξη γυναικών στην έρευνα
μετά τη δημιουργία οικογένειας. Άλλωστε, σύμ-
φωνα με έρευνες, αν το μισό ανθρωπινο δυναμι-
κό μίας χώρας δεν είναι παραγωγικό, τότε υπάρ-
χουν δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία.
Όσον αφορά την Ελλάδα, ποτέ δεν αντιμετώπι-
σα δυσκολία επειδή είμαι γυναίκα. Όχι μόνο στο
δικό μας ερευνητικό κέντρο, αλλά και σε άλλα,
οι γυναίκες και άντρες ερευνητές είναι περίπου
ισοκατανεμημένοι σε όλες τις βαθμίδες. Θα
πρέπει όμως και στην Ελλάδα να θεσμοθετήσει
η Πολιτεία, όπως έκανε και η ΕΕ, συγκεκριμένα
κανάλια χρηματοδότησης για γυναίκες που θέ-
λουν να επανέλθουν στην καριέρα τους μετά τη
δημιουργία οικογένειας.
Cournia Lab
Ingredio
Δείτε όλη τη συνέντευξη
στο Youtube/EKTgr
info
